Dieren met hoorns

Met hoorns betere melk!

Alhoewel sommige kinderen denken dat melk in tetrapakken aan de boom groeit, weten de meeste mensen nog wel dat er een relatie ligt tussen melk en koeien (of geiten). De kwaliteit van die melk hangt samen met de voeding, de manier van houden en de gezondheid van de dieren. Bij Demeter gaan we verder. Daar behouden de dieren hun hoorns.

Bebloede organen

Van nature hebben runderen, zowel stieren als koeien, hoorns. En die hebben ze niet voor niets. Mede met die hoorns bepalen koeien hun plaats in de kudde. En dat is belangrijk. Hoorns zijn doorbloede organen die tijdens het hele leven langzaam groeien. Deze groeiende uitstulpingen van levend bot van het voorhoofdsbeen sterven dus niet af, zoals bij een hertengewei dat zich elk jaar opnieuw ontwikkelt.

Niet verminkte koe zit beter in haar vel

De hoorns van de koe nemen deel aan de levensprocessen. Ze worden bijvoorbeeld warm tijdens het grazen. Via subtiele hoornbewegingen geeft een koe signalen aan haar kuddegenoten. Het eigen karakter van de koe, met alle gedragseigenschappen als koe, komt meer naar voren wanneer zij haar hoorns mag houden. Een niet verminkte koe zit beter in haar vel. Dat blijkt uit haar blik en haar houding.

Verder is een koe een herkauwer. Zij verteert alles wat bij haar binnenkomt. Ook daarbij spelen haar hoorns een rol. Een indicatie voor dit verband is het feit dat runderrassen die thuis horen op een karige bodem grote hoorns hebben. Hoe vezelrijker het voedsel, hoe groter de hoorns.

Chemisch of fysisch wegbranden

Afzagen van hoorns is volgens de Europese regels voor biologische landbouw verboden. Het wegbranden (chemisch of fysisch) van de hoornknoppen bij kalveren is echter wel toegestaan. Het argument hiervoor is dat bij stress en in een te kleine ruimte koeien elkaar kunnen verwonden. Op Demeter-bedrijven hebben de koeien gewoon hoorns! Zoals het hoort.

Aanpassen aan de koe

Sinds de zeventiger jaren is de gehoornde koeien steeds meer uit het landschap verdwenen. De eigenheid van de koe, cultuurhuisdier sinds mensenheugenis, legt het af tegen het economisch denken. In de biodynamische landbouw zijn wij van mening dat er door tegennatuurlijk handelen op korte en lange termijn schade wordt toegebracht, ook al is deze nog niet exact te kwalificeren en te kwantificeren.
Daarom passen we niet de koeien aan, door hoorns af te zagen of weg te branden, maar de manier waarop de koeien worden gehouden. Daarbij hoort ook een stal met voldoende licht, lucht en ruimte.

ZO WERKEN DEMETER-VEEHOUDERS

Aangepaste houderij

Het houden van koeien met hoorns is in het weiland geen probleem. Ook wanneer koeien in een groepstal staan en aangebonden zijn geeft dat geen moeilijkheden. Zodra de koeien los lopen, gaan ze met hun hoorns de rangorde in de stal bevechten en dat geeft problemen. De volgende punten spelen mee in een bij de koe passende houderij:

Stal

• Ruimte

Er dient voldoende ruimte te zijn in de stal. En dat is aanzienlijk meer dan in de meeste ligboxenstallen wordt geboden.

• Vluchtruimte
  In bijvoorbeeld een potstal met een dikke strolaag, kunnen koeien ongehinderd vluchten.
• Voerplaatsen
  Er dient voldoende ruimte te zijn aan het voerhek.
• Obstakels
  Een grote overzichtelijke ruimte biedt een koe meer veiligheid en mogelijkheden om weg te komen dan dode hoeken en veel obstakels.

Rust

• Boer
  Koeien hebben baat bij een rustige boer die regelmaat biedt.
• Stabiele kudde
  Verplaatsingen en gesleep met koeien verstoort de rangorde telkens weer.

Voer

• Herkauwer
  Een koe is een herkauwer. Dan moet zij ook wel wat te herkauwen hebben. Een goede kwaliteit hooi is daarbij van groot belang. Dat geeft de koe rust.
• Voerpatroon
  Een vast voerpatroon zonder grote wisselingen geeft meer rust in de kudde.

Het samenspel van al deze factoren bepaalt of de koeien met elkaar een stabiele kudde vormen. Dat bewerkstelligen is vakmanschap!

Ook interessant
De initiatiefgroep Koeien met Hoorns www.koeienmethoorns.nl
Het koevriendelijke initiatief Adopteer een koe www.adopteereenkoe.nl
Duitse boerengroep voor onder meer koevriendelijke houderij www.bioring-allgaeu.de